Χάρτης - Βοεβοδάτο Κάτω Σιλεσίας (Lower Silesian Voivodeship)

Το Βοεβοδάτο Κάτω Σιλεσίας, ή Επαρχία Κάτω Σιλεσίας (πολωνικά: Województwo dolnośląskie, ), είναι βοεβοδάτο στη νοτιοδυτική Πολωνία. Είναι ένα από τα 16 βοεβοδάτα της Πολωνίας (επαρχίες) στα οποία διαιρείται η χώρα. Το βοεβοδάτο δημιουργήθηκε την 1η Ιανουαρίου 1999 από τα πρώην βοεβοδάτα Βρότσουαφ, Λεγκνίτσα, Βάουμπζιχ και Γελένια Γκούρα, μετά τις μεταρρυθμίσεις της πολωνικής τοπικής αυτοδιοίκησης που εγκρίθηκαν το 1998. Καλύπτει μια έκταση 19.946 τετραγωνικών χιλιομέτρων και το 2019 είχε συνολικό πληθυσμό 2.899.986 κατοίκων.

Είναι ένα από τα πλουσιότερα βοεβοδάτα της Πολωνίας, καθώς διαθέτει πολύτιμους φυσικούς πόρους, όπως χαλκό, λιγνίτη και πετρώδη υλικά, τα οποία εκμεταλλεύονται οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις. Οι καλά αναπτυγμένες και ποικίλες βιομηχανίες της προσελκύουν τόσο εγχώριους όσο και ξένους επενδυτές.

Η πρωτεύουσα και η μεγαλύτερη πόλη του είναι το Βρότσουαφ, που βρίσκεται στον ποταμό Όντερ. Είναι μια από τις μεγαλύτερες και δυναμικότερες πόλεις της Πολωνίας με ταχέως αναπτυσσόμενο διεθνές προφίλ και θεωρείται ως ένας από τους σημαντικότερους εμπορικούς, εκπαιδευτικούς και τουριστικούς τόπους σε ολόκληρη τη χώρα. Οι χώροι ταφής των Πολωνών μοναρχών και συζύγων τους βρίσκονται στο Βρότσουαφ και στην Τσεμπνίτσα. Επιπλέον, το βοεβοδάτο είναι διάσημο για τα πολλά κάστρα και παλάτια του και είναι μια από τις πιο δημοφιλείς περιοχές της Πολωνίας από τους τουρίστες.

Η ιστορία της περιοχής χρονολογείται πάνω από χίλια χρόνια πριν και η Κάτω Σιλεσία ήταν κάποτε μέρος της Μεγάλης Μοραβίας, της Μεσαιωνικής Πολωνίας, της Βοημίας, της Μοναρχίας των Αψβούργων, της Πρωσίας, της Γερμανίας και της σύγχρονης Πολωνίας μετά το 1945. Οι σιλεσικές φυλές εγκατέστησαν τα εδάφη στο τέλος της πρώτης χιλιετίας μετά την Περίοδο Μετανάστευσης. Κατά την περίοδο της Germania Slavica, η περιοχή έγινε μέρος της Μεγάλης Μοραβίας υπό τον Σφενδοπλόκο Α΄ της Μοραβίας. Ο Μιέσκο Α΄ έφερε τους διάφορα υπάρχοντα σιλεσικά δουκάτα υπό την κυριαρχία της δυναστείας των Πιαστ και έγιναν το Δουκάτο της Σιλεσίας. Χωρίστηκε και πάλι σε μικρά βασίλεια που κυριάρχησαν οι πρίγκιπες των Πιαστ μετά τη διαθήκη του Μπολέσλαφ Γ΄ του Στραβόστομου το 1138. Με το Ostsiedlung (Όστζιντλουνγκ), η πολιτιστική και εθνοτική γερμανική επιρροή αυξήθηκε με την εισροή μεταναστών από τις γερμανόφωνες περιοχές της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, στις οποίες η Σιλεσία συμμετείχε μέχρι το 1392 όταν έγινε μέρος του Βασιλείου της Βοημίας, τότε της Μοναρχίας των Αψβούργων (1526), ύστερα του Βασιλείου της Πρωσίας (1742) και στη συνέχεια της Γερμανικής Αυτοκρατορίας (1871). Το 1945, η Κάτω Σιλεσία έγινε μέρος της Πολωνίας, όπως συμφωνήθηκε στη μεταπολεμική Διάσκεψη του Πότσδαμ. Κατά συνέπεια, η Κάτω Σιλεσία υπέστη σχεδόν συνολική απώλεια του προπολεμικού πληθυσμού της μεταξύ 1945 και 1950. Οι Πολωνοί πολίτες που εκδιώχθηκαν από τους Σοβιετικούς εγκαταστάθηκαν τότε στα κενά εδάφη.

Η Κάτω Σιλεσία ήταν επίσης ένα κορυφαίο πολιτιστικό κέντρο της Πολωνίας. Το Βιβλίο του Χενρίκουφ, το οποίο περιέχει την πρώτη γνωστή πρόταση γραμμένη στην πολωνική γλώσσα, καθώς και ένα έγγραφο που περιέχει το παλαιότερο έντυπο κείμενο στην πολωνική γλώσσα, δημιουργήθηκαν και τα δύο εδώ. Η Ζουοτορίγια, η πρώτη πόλη της Πολωνίας, έλαβε προνόμια πόλης σύμφωνα με τα Δικαιώματα του Μαγδεβούργου από τον Ερρίκο Α΄ ο Γενειοφόρο. Κατά τη διάρκεια των αιώνων, η Κάτω Σιλεσία γνώρισε καθοριστικά γεγονότα, όπως η Προτεσταντική Μεταρρύθμιση, οι Σιλεσικοί Πόλεμοι, η βιομηχανοποίηση και τους δύο Παγκόσμιους Πολέμους.

Αν και μεγάλο μέρος της περιοχής είναι σχετικά χαμηλού υψομέτρου, περιλαμβάνει επίσης μέρος των Σουδητικών Όρεων, που εκτείνονται κατά μήκος των συνόρων Πολωνίας-Τσεχίας. Τα δημοφιλή χιονοδρομικά κέντρα στο Βοεβοδάτο Κάτω Σιλεσίας περιλαμβάνουν τα Κάρπατς και Σκλάρσκα Πορέμπα στα όρη Κρκόνοσε (πολωνικά: Karkonosze). Άλλοι σημαντικοί τουριστικοί προορισμοί στο βοεβοδάτο περιλαμβάνουν την πρωτεύουσα πόλη, το Βρότσουαφ, καθώς και τις πόλεις Γελένια Γκούρα και Λεγκνίτσα. Η πόλη Μπολεσουάβιετς φημίζεται για τη κεραμική της.

Το βοεβοδάτο έχει το μεγαλύτερο αριθμό των λουτροπόλεων στην Πολωνία: Ντουουγκοπόλε-Ζντρούι, Ντουσνίκι-Ζντρούι, Γεντλίνα-Ζντρούι, Κουντόβα-Ζντρούι, Λόντεκ-Ζντρούι, Πολανίτσα-Ζντρούι, Πσεζέτσιν-Ζντρούι, Στσάβνο-Ζντρούι και Σφιεράντουφ-Ζντρούι.

Το Βοεβοδάτο Κάτω Σιλεσίας οριοθετείται από το Βοεβοδάτο Λούμπους στα βορειοδυτικά, το Βοεβοδάτο Μείζονος Πολωνίας στα βορειοανατολικά, το Βοεβοδάτο Οπόλε στα νοτιοανατολικά, την Τσεχία προς το νότο και τη Γερμανία (Σαξονία) στα δυτικά.